Na maturze rozszerzonej z języka angielskiego do napisania jest jedna z trzech form: rozprawka, list formalny lub artykuł. W arkuszu egzaminacyjnym zdający ma do wyboru dwa tematy, z których wybiera jeden, zakreślając go w kółko. Niezależnie od tego, na co się zdecydujesz, każdy temat zawiera dwa elementy, które musisz omówić.

List formalny na maturze z angielskiego na poziomie rozszerzonym może na początku wydawać się trudny, jednak z odpowiednim przygotowaniem nie tylko dobrze sobie z nim poradzisz, ale także zgarniesz cenne punkty. Kluczem do sukcesu jest przede wszystkim zrozumienie wymagań, a także używanie właściwych zwrotów oraz rozwijanie argumentów. Dlatego poniżej znajdziesz praktyczne wskazówki, które pomogą Ci napisać list formalny i zdobyć jak najwyższą ocenę.

List formalny – przykładowe polecenie

W poleceniu do wypowiedzi pisemnej na maturze rozszerzonej znajdują się 2 elementy, które trzeba rozwinąć. Te elementy są dość łatwe do rozpoznania, ponieważ zwykle są połączone spójnikiem „i”. Sprawdź te dwa elementy w poleceniu:

Struktura listu formalnego

Struktura listu formalnego to absolutna podstawa, bo od niej wszystko się zaczyna. W każdej części listu ważne jest, aby zachować formalny styl i dbać o przejrzystą organizację – to klucz do dobrego wrażenia i wysokich punktów.

Zwrot grzecznościowy na początku i na końcu

Zaczynając list formalny, trzeba dobrać odpowiedni zwrot grzecznościowy, ponieważ to nie tylko robi dobre wrażenie, ale także pokazuje, że znasz zasady formalnego stylu. Co więcej, taki zwrot zapewni Ci dodatkowy punkt! Oto kilka przykładów, jak to zrobić:

• Jeśli piszesz do redakcji gazety, najlepiej zacząć od „Dear Editor,”
• Jeśli piszesz do firmy, ale nie znasz nazwiska adresata, użyj „Dear Sir/Madam,”
• Natomiast, jeśli znasz imię i nazwisko osoby, do której piszesz, zacznij od „Dear Mr. Smith,” (oczywiście wstaw odpowiednie nazwisko)

Na końcu listu, zwrot pożegnalny zależy od tego, czy znasz odbiorcę:

• Jeśli nie znasz nazwiska: „Yours faithfully,”
• Jeśli znasz nazwisko: „Yours sincerely,”

Przykład: Pisząc do dyrektora szkoły, którego nazwiska nie znasz, używasz na początku „Dear Sir/Madam” i „Yours faithfully” na końcu.

Wstęp, rozwinięcie i zakończenie

Tworzenie planu przed napisaniem listu formalnego pomaga zorganizować myśli i sprawić, że list będzie spójny.

Twój plan może wyglądać tak:

1. Wstęp: Podaj cel listu.
2. Rozwinięcie: Opisz problem i zaproponuj rozwiązania.
3. Zakończenie: Wyraź oczekiwania i nadzieję na odpowiedź.

Pisząc list formalny, we wstępie warto od razu jasno przedstawić jego cel. W pierwszym akapicie skup się na wprowadzeniu – wyjaśnij, dlaczego piszesz i co chciałbyś osiągnąć. Użyj precyzyjnego, bogatego słownictwa oraz zaawansowanych struktur, aby od początku zbudować profesjonalny ton.

W rozwinięciu każdy akapit powinien dotyczyć konkretnego aspektu sprawy. Przedstaw swoje argumenty w uporządkowany sposób, uzasadniając je logicznie i rzeczowo. W miarę możliwości proponuj konkretne rozwiązania – to pokaże Twoje zaangażowanie i zrozumienie tematu. Staraj się unikać powtórzeń oraz rozwijać swoje myśli, używając słownictwa i konstrukcji językowych na poziomie B2, aby list był jasny, spójny i profesjonalny.

Ostatni akapit powinien zawierać podsumowanie, w którym wyrazisz swoje oczekiwania wobec odbiorcy. Podkreśl swoje nadzieje na podjęcie działań i zakończ list w sposób uprzejmy, lecz stanowczy – dając do zrozumienia, że czekasz na odpowiedź lub reakcję.

Przykładowy list formalny w arkuszu maturalnym

Źródło: CKE

Przykładowy list formalny napisany na maksimum punktów

Spójność i klarowność wypowiedzi

Spójność i przejrzystość to klucz do uzyskania wysokiej oceny. Każdy akapit powinien być logicznie powiązany z poprzednim. Używaj spójników, które pomogą zachować płynność wypowiedzi. Oto kilka przykładów:

• Furthermore – „Co więcej” (aby rozwinąć myśl)
• However – „Jednakże” (aby wprowadzić kontrastującą ideę)
• Therefore – „Dlatego” (aby podsumować lub uzasadnić działanie)

Dobrze użyte spójniki pokażą egzaminatorowi, że potrafisz płynnie łączyć myśli i logicznie argumentować.

Używanie konstrukcji gramatycznych

Egzaminatorzy szczególnie doceniają bogatą i zróżnicowaną strukturę gramatyczną. Aby Twoje wypracowanie zyskało dodatkowe punkty, staraj się stosować:

• Stronę bierną (Passive Voice): „It has been reported that…”
• Okresy warunkowe (Conditionals): „If these changes are implemented, students will benefit greatly.”
• Synonimy i bardziej zaawansowane słownictwo: Zamiast powtarzać „bad quality”, użyj „substandard” lub „inadequate”.

Sprawdź błędy!

Przed oddaniem pracy, koniecznie przeczytaj ją przynajmniej raz. Sprawdź, czy nie popełniłeś błędów gramatycznych, ortograficznych czy interpunkcyjnych. Ważne jest, aby drugi i trzeci akapit były odpowiednio rozwinięte, ponieważ to właśnie tam zawierasz najwięcej informacji.

Nie zapomnij też o limicie słów. Na maturze z angielskiego często przyznaje się dodatkowe punkty za precyzyjność. Dobrze jest celować w przedział 200-250 słów, jednak akceptowalny jest zakres 180-280.

Punkty za list formalny na maturze

Kryteria oceny listu formalnego na maturze rozszerzonej z języka angielskiego obejmują następujące elementy:

1. Zgodność z poleceniem (0-5 punktów)
   List powinien jasno przedstawiać cel, dla którego został napisany. Ważne jest, by autor odpowiedział na wszystkie elementy wskazane w poleceniu i omówił je w logiczny sposób. List powinien być także spójny z treścią i tematem polecenia, bez fragmentów odbiegających od tematu.
2. Spójność i logika wypowiedzi (0-2 punkty)
   Wypowiedź powinna być logicznie ustrukturyzowana, z widocznym podziałem na akapity. Konieczne jest płynne przechodzenie między częściami listu oraz zachowanie odpowiedniej kolejności informacji.
3. Zakres środków językowych (0-3 punkty)
   List powinien zawierać bogate i formalne słownictwo, stosowne do kontekstu oraz do stylu formalnego. Różnorodność środków językowych, takich jak wyrażenia formalne i odpowiednie zwroty grzecznościowe, wpływa na ocenę tego kryterium.
4. Poprawność środków językowych (0-3 punkty)
   List powinien być napisany bez błędów gramatycznych, ortograficznych i interpunkcyjnych. Wszelkie błędy, które mogłyby zakłócić zrozumienie, będą obniżały ocenę​

Spełnienie tych wymogów na wysokim poziomie umożliwi uzyskanie maksymalnej liczby punktów za list formalny.

Podsumowanie

List formalny na maturze wymaga dyscypliny, ale przestrzeganie struktury i stosowanie się do wskazówek pozwoli Ci zdobyć cenne punkty. Ćwicz regularnie, skup się na szczegółach i pamiętaj o poprawności gramatycznej. Im więcej czasu poświęcisz na przygotowanie, tym pewniej poczujesz się podczas egzaminu, a Twój list zrobi dobre wrażenie na egzaminatorze.

Oto przydatne zwroty do pisania formalnego listu na maturze z języka angielskiego, które pomogą w osiągnięciu wysokiej oceny:

Wstęp – list formalny

• Dear Sir or Madam – Gdy nie znamy nazwiska adresata.
• Dear Mr/Mrs/Ms [Nazwisko] – Gdy znamy nazwisko adresata.
• I am writing in response to… – Piszę w odpowiedzi na…
• I am writing to inquire about… – Piszę, aby zapytać o…
• I would like to express my gratitude/concern… – Chciałbym wyrazić moją wdzięczność/zaniepokojenie…

Rozwinięcie – list formalny

• I would like to inform you that… – Chciałbym Państwa poinformować, że…
• Firstly, I would like to… – Po pierwsze, chciałbym…
• In addition, I would like to mention… – Dodatkowo chciałbym wspomnieć o…
• Furthermore, it is important to note that… – Ponadto ważne jest, aby zauważyć, że…
• I believe that… – Uważam, że…

Zakończenie – list formalny

• I would appreciate if you could… – Byłbym wdzięczny, gdyby mogli Państwo…
• I strongly recommend that… – Zdecydowanie polecam, aby…
• I look forward to your prompt response. – Czekam na szybką odpowiedź.
• Yours sincerely – Z poważaniem (gdy znamy nazwisko adresata).
• Yours faithfully – Z poważaniem (gdy nie znamy nazwiska adresata).